تعريف و هدف گرايش راه و ترابري
در گذشته از رشته مهندسي عمران با عنوان مهندسي راه و ساختمان نام برده ميشد (راه: راه و ترابري، ساختمان: سازه) که اين موضوع خود بيانگر ريشهدار بودن گرايش راه و ترابري در مهندسي عمران ميباشد.
مهندسي راه و ترابري گرايشي است که در آن اصول و استانداردهاي نوين در ساخت راههاي جديد و بهسازي راههاي قديمي مورد توجه و پژوهش قرار ميگيرد. در اين گرايش به صورت خاص به طرح هندسي انواع راههاي ارتباطي (اعم از راههاي درون شهري، برون شهري، راهآهن، فرودگاه و ...) و مباحث مربوط به طراحي روسازي، زيرسازي، مديريت و نگهداري و تحليل ترافيکي راهها پرداخته ميشود. همچنين طراحي مسيرهاي خاص از جمله طراحي تونل، طراحي پل و مشخصات فني و مهندسي آنها نيز از مواردي است که در اين گرايش مطرح است.
هدف اين دوره، آموزش افرادي است که در نهايت داراي تواناييهاي لازم جهت طراحي و نظارت بر اجراي پروژههاي تخصصي در زمينه مهندسي راه و ترابري گردند و ضمناً توان تحقيقاتي کافي جهت حل مسائلي که در اين زمينهها با آن روبرو ميشوند را دارا باشند. همانگونه که پيشتر گفته شد اين پروژههاي تخصصي ميتواند شامل راه، راهآهن، فرودگاه، حمل و نقل و ترابري باشد. کشورهاي پيشرفته نظير آمريکا، استراليا، آلمان و انگليس در عرصه پژوهشي در رشته راه و ترابري پيشتاز بوده و براي آن امتيازات خاصي قائل ميباشند، به عنوان مثال دولت آمريکا سالانه ميلياردها دلار صرف پروژههاي تحقيقاتي اين رشته ميکند.
ارتباط اين گرايش با ساير گرايش هاي کارشناسي ارشد
اين گرايش با گرايش مکانيک خاک و پي و برنامهريزي حمل و نقل در ارتباط نزديک ميباشد.
دروس اصلي کارشناسي ارشد و دروس مهم مورد نياز براي اين گرايش از دورۀ کارشناسي
تعداد واحدهاي مقطع کارشناسي ارشد راه و ترابري مثل تمام گرايشهاي عمران در دوره پژوهشمحور برابر 32 واحد است که شامل 24 واحد دروس تئوري و عملي، 2 واحد سمينار و 6 واحد پاياننامه است. در دوره آموزشمحور نيز به جاي 6 واحد پاياننامه، 6 واحد درس اختياري گذرانده خواهد شد و در درس سمينار بر روي يک موضوع خاص تحقيق ميشود. دروس اصلي گرايش راه و ترابري عبارتند از:
رياضيات مهندسي پيشرفته، طرح هندسي راه پيشرفته، روسازي راه پيشرفته، مهندسي ترافيک پيشرفته
همچنين برخي از دروس اختياري اين گرايش عبارتند از:
طرح و محاسبه راهآهن، مهندسي تونل، مهندسي پل، طراحي فرودگاه، اصول مهندسي بنادر، مديريت و نگهداري راه، آزمايشگاه قير و آسفالت، مکانيک خاک پيشرفته، تکنولوژي عالي بتن، روش اجزاء محدود، برنامهريزي حمل و نقل، تقاضا در حمل و نقل، تحقيق در عمليات، ايمني در ترافيک و .....
از دروس مهم مورد نياز براي اين گرايش از دوره کارشناسي ميتوان طرح هندسي راه(راهسازي)، روسازي و مهندسي ترافيک را نام برد.
اساتيد گروه عمران دانشگاه قم در اين گرايش
از اساتيد دانشگاه قم در گرايش راه و ترابري ميتوان دکتر محمدحسين دهناد و مهندس ابوالفضل آرزومند را نام برد.
زمينۀ فعاليت، آيندۀ شغلي و شرکت هاي عمراني مرتبط با اين گرايش
امکان ادامه تحصيل در گرايش راه و ترابري در مقطع دکترا در داخل کشور وجود دارد و باتوجه به اهميت خاص اين رشته در ديگر کشورها، گرفتن بورس براي ادامه تحصيل در دانشگاههاي معتبر خارج از کشور نيز امکانپذير ميباشد. همچنين فارغ التحصيلان آن ميتوانند راحتتر از فارغ التحصيلان ساير رشتهها به عنوان هيئت علمي در دانشگاههاي کشور مشغول به کار شوند.
از جنبه آينده شغلي اگرچه گرايش راه و ترابري نسبت به گرايشهاي ديگر عمران نظير سازه، زلزله و خاک و پي فرصت هاي کاري کمتري دارد، اما بدليل اينکه فارغ التحصيلان نسبتا کمي دارد ، داراي بازار کار نسبتاً خوبي ميباشد.
فارغ التحصيلان گرايش راه و ترابري ميتوانند در ادارات راه و ترابري استانها، سازمانهاي برنامه و بودجه استانها، شهرداريها، سازمانهاي حمل و نقل و ترافيک، مهندسين مشاور و دفاتر فني شرکتهاي پيمانکاري که در هر يک از زمينههاي مرتبط با راه يا ترافيک فعاليت دارند مشغول به کار شوند. همچنين اگر قصد کار اجرايي داشته باشند ميتوانند در کارگاههاي شرکتهاي پيمانکاري که اکثراً محل کارگاه آنها خارج از شهر است به کار بپردازند. يکي ازدلايلي که بيشتر، آقايان اين گرايش را انتخاب مي کنند، محيط کاري خاص آن است، چونممکن است محل کار آنها خارج از شهر باشد.